6 luty kojarzy mi się tylko z jednym – Świętem
Narodowym Samów, które obchodzone jest od 1993 roku. Jest to data niezwykle
ważna dla Samów, gdyż tego dnia 99 lat temu (w 1917 roku) odbył się pierwszy
Kongres Samów, który zapoczątkował jedność i współpracę ludu zamieszkującego
północne terytoria czterech państw: Norwegii, Szwecji, Finlandii i Rosji. W
każdym z tych państw dzisiaj zupełnie inaczej świętuje się ten dzień.
Pochodzenie Samów nie jest do końca wyjaśnione.
Przypuszczalnie ich przodkowie przywędrowali tu ze wschodu. Samowie
nazywani są potocznie Lapończykami. Określenie to wywodzi się od szwedzkiego
słowa Lapp, które oznacza łatę. Podobnym terminem jest Lape, w tłumaczeniu na
język polski słowo to oznacza margines, obrzeże, peryferia. Określeniem tym
posługiwali się również Finowie. Dla Samów jest to obraźliwa nazwa, gdyż ma
bardzo negatywny wydźwięk. Kojarzy im się z polityką wynarodowienia, jaką rządy
Skandynawii stosowały wobec nich oraz z zacofaniem i biedą. Lapończycy
nazywają siebie samych „Same”, co oznacza w języku samskim człowiek.
/Levi - grudzień 2013/
Silne procesy asymilacyjne wymusiły na większości
Samów przejęcie osiadłego trybu życia, choć przez długi okres granice
poszczególnych krajów nie miały dla koczowniczych Samów większego znaczenia.
Lud ten nadal trudni się tradycyjnymi zajęciami: myślistwem (Lapończycy leśni),
rybołówstwem (Lapończycy nadbrzeżni, głównie nad Oceanem Arktycznym czy hodowlą
reniferów (Lapończycy górscy).
Wśród Lapończyków ciągle żywy jest folklor, m.in.
oryginalny kolorowy strój ludowy (kolt), śpiew - joikowanie oraz zdobnictwo w
rogu, kości i drewnie. Symbolika kolorowych strojów nawiązuje do flagi Samów, w
której użyte są kolory: czerwony - symbolizuje słońce, niebieski - księżyc,
zielony, czyli symbol natury oraz żółty - słońce. Okrąg umieszczony na środku
oznacza ciągłość trwania samskiej kultury i tradycji.
Od 1991 roku Samowie mają prawo używania języka
samskiego w kontaktach administracyjnych. Obecnie Samowie to najsilniejszy
autochtoniczny lud na świecie, mający swój parlament, hymn, flagę oraz święto
narodowe. Szacuje się, że żyje w Norwegii około 40 tys – 60 tys Lapończyków, w
Szwecji 11-13 tys. Są to dane przybliżone, gdyż tylko Rosja i Finlandia
prowadzą statystyki.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz